ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ
ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ
ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ
ΘΕΜΑ: WIKIS ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
ΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑΣ : ΚΟΤΗ ΧΑΡΙΚΛΕΙΑΣ
ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ :
ΚΟΛΟΒΕΤΣΙΟΣ - ΚΟΥΛΟΥΚΤΣΗΣ
ΛΑΡΙΣΑ
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011
WIKIS ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Wiki (προφέρεται βίκι ή γουίκι) είναι ένας τύπος ιστοτόπου που επιτρέπει σε οποιονδήποτε να δημιουργήσει και να επεξεργαστεί τις σελίδες του. Σε ένα wiki, διάφορα άτομα μπορούν να γράφουν μαζί (όχι ταυτοχρόνως). Έτσι, διευκολύνεται η συνεργασία πολλών ατόμων για τη συγγραφή ενός έργου. Αν ένα άτομο κάνει κάποιο λάθος, το επόμενο μπορεί να το διορθώσει. Μπορεί επίσης να προσθέσει κάτι νέο στην σελίδα, πράγμα που επιτρέπει την συνεχή βελτίωση και ενημέρωση. Επίσης στα wiki μπορεί να γίνεται συζήτηση. Σε ορισμένα wiki όπως η Βικιπαίδεια, μάλλον το διασημότερο wiki, υπάρχουν οι σελίδες συζήτησης γι' αυτό, αλλά σε άλλα wiki, συζήτηση μπορεί να γίνεται σε όλες τις σελίδες.
Ο σκοπός και οι κανόνες είναι διαφορετικοί σε διάφορα wiki. Για παράδειγμα σκοπός της Βικιπαίδειας είναι να γραφούν άρθρα που σχηματίζουν μια εγκυκλοπαίδεια. Ο σκοπός δημιουργεί και κανόνες συμπεριφοράς π.χ. στην Βικιπαίδεια δεν γίνεται γενική συζήτηση αφού δεν βοηθά στην συγγραφή άρθρων. Τα περισσότερα wikis επιτρέπουν την πρόσβαση των χρηστών χωρίς κανέναν απολύτως περιορισμό. Έτσι όλοι έχουν το δικαίωμα να συμβάλουν στη συγγραφή του περιεχομένου της ιστοσελίδας χωρίς να υποβληθούν σε διαδικασία εγγραφής/σύνδεσης όπως συνήθως επιβάλλεται σε σελίδες συζητήσεων π.χ. στα περισσότερα forum. Αυτό σημαίνει ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι δυνατό να ελεγχθεί η εγκυρότητα των πληροφοριών των wiki σελίδων.
Εάν θέλουμε να ανακαλύψουμε κάτι και να έχουμε πρόσβαση στον Ιστό, πιθανώς έχουμε ακούσει για Wikipedia, τη μεγαλύτερη και δημοφιλέστερη ελεύθερη σε απευθείας σύνδεση εγκυκλοπαίδεια. Πολλοί άνθρωποι κοιτάζουν βιαστικά μέσω των άρθρων του για να ψάξουν τις πληροφορίες που χρειάζονται χωρίς πάντα να συνειδητοποιήσουν ότι Wikipedia μπορεί να εκδοθεί από καθένα που έχει πρόσβαση στον ιστοχώρο Wikipedia. Το Wikipedia είναι το πιό γνωστό παράδειγμα ενός συγκεκριμένου τύπου ιστοχώρου, το wiki. Αλλά τι είναι ακριβώς ένα wiki; Απλά τεθειμένο, ένα wiki είναι μια συλλογή των webpages που επιτρέπουν σε καθένα για να αλλάξουν τις πληροφορίες που περιέχουν. Οι χρήστες μπορούν να προσθέσουν, να αφαιρέσουν και να εκδώσουν το περιεχόμενο ή να συνδέσουν με άλλους σελίδες, έγγραφα και ιστοχώρους wiki που δημιουργούν έτσι μια βάση δεδομένων-όπως δομή που μπορεί να κοιταχτεί βιαστικά, να πλοηγηθεί, και να αναζητηθεί. Μόλις σωθούν οι σελίδες wiki, το νέο περιεχόμενο μεταδίδεται ζωντανά στο wiki για άλλους χρήστες που βλέπουν. Για να συμβάλει σε ένα wiki, χρήστες don' η ανάγκη τ να είναι γνωστό τίποτα για το HTML, η γλώσσα σήμανσης που περιγράφει τη δομή των webpages, ή εγκαθιστά οποιοδήποτε πρόσθετο πρόγραμμα. Το Wikis επιτρέπει στους συνεισφέροντες για να χρησιμοποιήσει ένα σύνολο απλουστευμένων κανόνων σήμανσης ή ενός πλούσιου συντάκτη κειμένων για να δημιουργήσει και να εκδώσει τις σελίδες άμεσα στη μηχανή αναζήτησης Ιστού. Επειδή τα wikis είναι τόσο εύκολο να εκδοθούν, ενθαρρύνουν την ικανοποιημένη δημιουργία από τους μη τεχνικούς χρήστες και προωθούν ένα περιβάλλον Ιστού της συνεργασίας και της αλληλεπίδρασης. Αυτό που καθιστά τους ιστοχώρους wiki πιθανούς είναι ένα κομμάτι αποκαλούμενης της λογισμικό μηχανής wiki. Το τρέξιμο μηχανών Wiki στους κεντρικούς υπολογιστές δικτύου και είναι αρμόδιο για διάφορους στόχους:
• Μετατρέπουν τη σήμανση wiki στο HTML για να επιτρέψουν στις μηχανές αναζήτησης για να διαβάσουν και να επιδείξουν τις σελίδες wiki.
• Συγκεντρώνουν την αποθήκευση των σελίδων wiki.
• Παρέχουν τις ικανότητες αναζήτησης στα wikis.
• Διατηρούν ένα αρχείο των προηγούμενων εκδόσεων των σελίδων wiki. Οι μηχανές Wikis και wiki είναι έννοιες στενά συνδεδεμένες. Το wiki όρου έχει χρησιμοποιηθεί για να αναφερθεί και στους συνεργάσιμους ιστοχώρους και στο λογισμικό που χρησιμοποιείται για να δημιουργήσει τέτοιους ιστοχώρους. Στο παρόν έγγραφο, ένα wiki ορίζεται ως ένας ιστοχώρος που μπορεί να αναθεωρηθεί συνεχώς και να ενημερωθεί από τους πολλαπλάσιους συντάκτες. Μια μηχανή wiki αναφέρεται στο πρόγραμμα που δίνει τη λειτουργία wiki σε έναν ιστοχώρο wiki. Παραδείγματος χάριν, η μηχανή wiki για Wikipedia είναι MediaWiki
Το Wikis μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ποικίλους λόγους. Δεδομένου ότι είναι εύκολο να μάθουν, να χρησιμοποιηθούν και να εκδώσουν, είναι καλοταιριασμένοι για τη συνεργασία ομάδας και έχουν κερδίσει έδαφος σταθερά ως τρόπος να συγκεντρώσουν γρήγορα, να μοιραστούν, και να οργανώσουν οι πληροφορίες. Το Wikis μπορεί να είναι ανοικτό στο δημόσιο τομέα, να είναι στο ενδοδίκτυο των ιδιωτικών οργανώσεων ή ακόμα και να χρησιμοποιηθεί ως προσωπικό οργανωτικό εργαλείο. Το Wikipedia είναι ένα μεγάλο παράδειγμα για το πώς τα wikis μπορούν να λειτουργήσουν ως αποθήκη της εγκυκλοπαιδικής, δημόσιας γνώσης που καθαρίζεται συνεχώς και επεκτείνεται. Τα δημόσια wikis μπορούν επίσης να εστιάσουν στις συγκεκριμένες περιοχές όπως τα χόμπι, η ψυχαγωγία, και το ταξίδι. Ή μπορούν να είναι προσανατολισμένοι προς τη βιομηχανία και να παρέχουν ποικίλους πόρους στους επαγγελματίες. Στον εταιρικό κόσμο, τα wikis μπορούν να χρησιμοποιηθούν από πολλές απόψεις. They' επαν ιδιαίτερα αποδοτικός ως κεντρική αποθήκη για τα εσωτερικά έγγραφα όπως τα εγχειρίδια, οι πολιτικές επιχείρησης, τα ημερολόγια, και οι σημειώσεις συνεδρίασης. Όλα μπορούν να κρατηθούν στο wiki, που διευκολύνει τους υπαλλήλους να αναθεωρήσουν τα έγγραφα και που εξαλείφει την ανάγκη των ηλεκτρονικών ταχυδρομείων να κυκλοφορηθούν αυτά τα υλικά. Το Wikis μπορεί επίσης να διατηρηθεί για την προσωπική χρήση. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εξερευνήσιμο σε απευθείας σύνδεση σημειωματάριο όπου όλοι οι τύποι πληροφοριών όπως οι σημειώσεις, -κάνουν τους καταλόγους, και οι επαφές μπορούν να αποθηκευτούν. Τα προσωπικά wikis πρέπει να είναι κωδικός πρόσβασης που προστατεύεται για να αποτρέψει άλλους ανθρώπους από την πρόσβαση των πληροφοριών σε τους. Μια άλλη δυνατότητα είναι για ένα προσωπικό wiki που εγκαθίσταται τοπικά σε έναν υπολογιστή γραφείου. Σε αυτήν την περίπτωση, το wiki δεν θα είναι Ιστός που επιτρέπεται εκτός αν ένας κεντρικός υπολογιστής δικτύου εγκαθίσταται επίσης στον υπολογιστή.
Ορισμένες από τις χρησιμότητες ενός wiki είναι:
• η πολύ εύκολη και απλή συγγραφή και δημοσίευση
• η δόμηση της πληροφορίας
• η συνεργατική κατασκευή ενός εγγράφου
• η οργάνωση μιας εκδήλωσης
• η αντιμετώπιση μιας καταστροφής
• η ενημέρωση με την καταγραφή ειδήσεων
• η ανταλλαγή απόψεων για την πολιτική
Το Wikis δεν είναι ο μόνος τρόπος να μοιραστούν οι πληροφορίες πέρα από τον Ιστό. Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, πίνακες συζήτησης, και blogs μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να συνεργαστεί και να ανταλλάξει τις ιδέες πέρα από τη σε απευθείας σύνδεση πλατφόρμα. Ένας καλός τρόπος να γίνει κατανοητός καλύτερα ποια wikis είναι είναι περίπου να συγκριθούν με άλλους τύπους ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
Και τα wikis και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να κυκλοφορήσουν τις πληροφορίες μεταξύ μιας ομάδας ανθρώπων. Αλλά με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, there' s κανένα ένα τέτοιο πράγμα ως συγκεντρωμένη θέση όπου όλα τα μέλη της ομάδας μπορούν να εργαστούν ταυτόχρονα. Πρέπει να αναλάβουν εκ περιτροπής για να είναι σε θέση να συνεργαστούν. Παραδείγματος χάριν, μια ομάδα χρησιμοποιεί τα έγγραφα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και του Word για να συνεργαστεί σε ένα πρόγραμμα. Για να μοιραστούν τις συνεισφορές τους, πρέπει να γράψουν τα πράγματα κάτω σε ένα έγγραφο, να επισυνάψουν το έγγραφο σε ένα ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, και να το στείλουν σε άλλα μέλη ομάδας. Αυτοί, μόλις πάρουν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, θα μεταφορτώσουν το αρχείο, να το εκδώσει, το σώζουν, στέλνουν το πίσω, και τις ενάρξεις διαδικασίας ξανά. Το Wikis καθιστά τη συνεργασία πολύ απλούστερη. Όλες οι πληροφορίες παγιώνονται σε ένα ενιαίο διάστημα και είναι προσιτές από τους πολλαπλάσιους χρήστες που μπορούν να τις εκδώσουν σε ώρα πτήσης δεδομένου ότι βλέπουν την τακτοποίηση.
Ιστορία
Το πρώτο wiki, δημιουργήθηκε το 1994 και εγκαταστάθηκε στον Ιστό στις 25 Μαρτίου του 1995 από τον Ward Cunningham. Αυτός εφηύρε το όνομα και την έννοια wiki και κατασκεύασε την πρώτη μηχανή wiki. Το Wiki αυτό είναι ευρύτερα γνωστό ως Wiki Wiki Web και φιλοξενείται στην ιστοσελίδα: http://c2.com/cgi/wiki?WelcomeVisitors. Δημιουργήθηκε στην κοινότητα των design pattern σαν ένα συμπλήρωμα του Portland Pattern Repository για να διευκολύνει τη συνεργασία πολλών προγραμματιστών. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι μόνο το αρχικό wiki πρέπει να λέγεται Wiki (με κεφαλαίο) ή WikiWikiWeb.
Ο Cunningham εμπνεύστηκε τον όρο wiki από τα «wiki wiki» δηλαδή τα «γρήγορα» λεωφορεία πυκνών δρομολογίων στον αερολιμένα της Χονολουλού. Το wiki Wiki ήταν η πρώτη χαβανέζικη λέξη που έμαθε στην πρώτη επίσκεψή του στα νησιά, όταν τον κατεύθυνε ο πράκτορας αερολιμένων για να πάρει το λεωφορείο wiki wiki μεταξύ των τερματικών. Ο Cunningham δήλωσε: «επέλεξα το wiki-wiki ως παρηχητικό υποκατάστατο για το «γρήγορα» και με αυτόν τον τρόπο απέφυγα την ονομασία quick-web».
Προς το τέλος της δεκαετίας του '90, η ιδέα της χρήσης των wiki σε ιδιωτικές και δημόσιες βάσεις γνώσεων άρχισε να βρίσκει μεγάλη αποδοχή. Αυτό το γεγονός ενέπνευσε τους ιδρυτές του έργου Nupedia Jimmy Wales και Larry Sanger να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία wiki σαν βάση για μια ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια. Η Wikipedia ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2001 και αρχικά βασίστηκε στο λογισμικό UseMod. Αργότερα μεταπήδησε στον δικό της ανοικτό κώδικα codebase, που υιοθετήθηκε στη συνέχεια από πολλά άλλα wikis.
Στις αρχές του 2000, τα wikis άρχισαν να υιοθετούνται όλο και περισσότερο στις επιχειρήσεις σαν λογισμικό που επιτρέπει τη συνεργασία πολλών χρηστών. Οι πιο συνηθισμένες χρήσεις του ήταν στις επικοινωνίες, σε intranets και στη συλλογική τεκμηρίωση προγραμμάτων, αρχικά από τεχνικούς χρήστες. Το Δεκέμβριο του 2002, η Socialtext προώθησε την πρώτη εμπορική ανοικτή λύση wiki: Wiki ανοικτού κώδικα όπως τα MediaWiki, Kwiki και TWiki που ξεπέρασαν το 1 εκατομμύριο downloads στα repos του Sourceforge μέχρι και το 2004. Σήμερα ορισμένες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τα wikis σαν το μοναδικό συλλογικό λογισμικό και σαν υποκατάστατο των στατικών intranets. Κατά μια άποψη, γίνεται μεγαλύτερη χρήση των wikis πίσω από τα firewalls παρά στο δημόσιο διαδίκτυο.
Το 2005 οι Los Angeles Times πειραματίστηκαν με τη χρήση wiki στο εκδοτικό τμήμα της ιστοσελίδας τους. Το εγχείρημα Wikitorial σύντομα έκλεισε καθώς βάνδαλοι το κατέστρεψαν.
Βανδαλισμός και προστασία
Η ανοικτή φιλοσοφία των περισσότερων wiki —το να επιτρέπεται στον καθένα να τροποποιεί το περιεχόμενο— δεν εξασφαλίζει ότι όλοι οι συντάκτες έχουν καλές προθέσεις. Ο βανδαλισμός είναι ένα σταθερό πρόβλημα για τα wiki, αν και μερικές πηγές με λίγη σχετική εμπειρία με wiki τείνουν να υπερβάλουν τον κίνδυνο του βανδαλισμού. Μελέτες της IBM ισχυρίζονται ότι το μεγαλύτερο μέρος του βανδαλισμού στη Wikipedia αφαιρείται σε 5 λεπτά ή λιγότερο. Εντούτοις, σε μερικές περιπτώσεις παίρνει περισσότερο, όπως στην περίπτωση της βιογραφίας του John Seigenthaler. Σε μερικές περιπτώσεις, προκειμένου να αποφευχθεί ο παραπέρα βανδαλισμός αποκλείονται από τη δυνατότητα συγγραφής λογαριασμοί χρηστών ή διευθύνσεις ΙΡ.
Τι είναι ένα δημόσιο wiki;
Ένα δημόσιο wiki αναφέρεται σε ένα wiki που το καθένα μπορεί να εκδώσει, δηλ., αυτό είναι ανοικτό στο ευρύ κοινό στο διαδίκτυο με ή χωρίς μια ελεύθερη σύνδεση. Καθένας είναι ευπρόσδεκτος να προσθέσει τις πληροφορίες στο wiki, αλλά οι συνεισφέροντες καλούνται να μείνουν μέσα στη θεματική περιοχή, τις πολιτικές, και τα πρότυπα του ιδιαίτερου wiki. Ικανοποιήστε που δεν αφορά το θέμα ή δεν είναι καλής ποιότητας μπορεί και θα διαγραφεί από άλλους χρήστες. Επίσης, εάν ένας συνεισφέρων κάνει ένα λάθος ή έναν τυπο, άλλοι χρήστες θα διορθώσουν τελικά το λάθος. Η ανοικτή συνεργασία από καθεμία σημαίνει ότι τα πολλαπλάσια άρθρα μπορούν να γραφτούν πολύ γρήγορα ταυτόχρονα. Και, ενώ μπορεί να είναι κάποιος βανδαλισμός ή να υπάρξει τους πολέμους, η ποιότητα των άρθρων θα βελτιωθεί γενικά με την πάροδο του χρόνου αφότου έχουν συμβάλει πολλοί συντάκτες. Το μεγαλύτερο δημόσιο wiki στον κόσμο, με πάνω από 75.000 συνεισφέροντες, είναι Wikipedia, " η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια ότι καθεμία μπορεί edit".Το Wikipedia έχει πάνω από 2.8 εκατομμύριο άρθρα στην αγγλική εκδοχή, που περιλαμβάνει πάνω από 16 εκατομμύριο σελίδες wiki, και είναι ένας από κορυφαίοι δέκα οι δημοφιλέστεροι ιστοχώρος στις Ηνωμένες Πολιτείες . Υπάρχουν εκδόσεις Wikipedia σε δέκα διαφορετικές γλώσσες, και άρθρα σε περισσότερες από 260 γλώσσες. Το Wikipedia χρησιμοποιείται από το μη κερδοσκοπικό ίδρυμα Wikimedia που πληρώνει μια μικρή ομάδα υπαλλήλων και εξαρτάται κυρίως από τις δωρεές. Υπάρχουν επίσης πάνω από 1.500 εθελοντικοί διοικητές με τις πρόσθετες δυνάμεις να παρακολουθήσει τους συντάκτες και να σιγουρευτούν αυτοί προσαρμόζονται σε Wikipedia' οδηγίες και πολιτικές του s. Οι συνεισφορές που γίνονται στα περισσότερα δημόσια wikis παραμένουν η ιδιοκτησία των δημιουργών τους και είναι τυπικά χορηγημένες άδεια στο κοινό με άδεια ελεύθερη τεκμηρίωσης GNU (GFDL). Η άδεια GFDL εξασφαλίζει ότι το περιεχόμενο είναι ελεύθερα - διανεμητός και αναπαραγώγιμος. Παραδείγματος χάριν, τα άρθρα σχετικά με Wikipedia μπορούν να αντιγραφούν, να τροποποιηθούν, και να ανακατανεμηθούν υπό τον όρο ότι το αντίγραφο παρέχεται δωρεάν και αναγνωρίζει τους συντάκτες (συνήθως με την παροχή μιας σύνδεσης πίσω στο άρθρο). Αυτή η αρχή καλείται μερικές φορές copyleft και είναι παρόμοια με τον τρόπο που το ελεύθερο λογισμικό είναι χορηγημένο άδεια και διανεμημένο [4]. Εντούτοις, η προσοχή πρέπει να ληφθεί όταν τα αντιγράφοντας άρθρα από Wikipedia επειδή μερικοί χρήστες έχουν φορτώσει το υλικό, ενάντια σε Wikipedia' πολιτικές του s, και αντιγραφή ότι το υλικό μπορεί να παραβιάσει τα πνευματικά δικαιώματα του ιδιοκτήτη του. Τελικά, το υλικό πνευματικών δικαιωμάτων θα ανιχνευθεί και θα αφαιρεθεί από Wikipedia τους συντάκτες. Παραδείγματα των δημόσιων wikis Ενώ Wikipedia είναι το πιό γνωστό δημόσιο wiki, δεν είναι βεβαίως μοναδικό. Ο ακόλουθος περιγράφει διάφορα μεγάλα δημόσια wikis στα οποία καθένα μπορεί να συμβάλει. Το Wikitravel είναι ένας ελεύθερος, συνεργάσιμος, παγκόσμιος οδηγός ταξιδιού που περιέχει πάνω από 21.000 οδηγούς και άρθρα προορισμού. Εμπνευσμένο από την επιτυχία Wikipedia, Wikitravel άρχισε το 2003 και είχε ως σκοπό να δώσει στους ταξιδιώτες τις πιό ενημερωμένες και πλήρεις πληροφορίες από μπορεί να βρεθεί σε ένα βιβλίο. Καθένας μπορεί να υπογράψει επάνω και να γίνει ένα Wikitraveller, να εκδώσει και να συμβάλει στα άρθρα, ή να υποβάλει τις ερωτήσεις στο Travellers' μπαρ. Το WikiHow είναι ένα συνεργασίας πρόγραμμα wiki με το στόχο το world' μεγαλύτερη, υψηλότερη ποιότητα του s πώς-στο εγχειρίδιο. Το ελεύθερο wiki περιέχει πάνω από 52.000 άρθρα σχετικά με μια εκλεκτική σειρά των θεμάτων συμπεριλαμβανομένου, " Πώς να επιζήσει μιας μακροχρόνιας πτώσης, " " Πώς να φυτεψει ένα δέντρο, " και " Πώς να εξετάσει ένα δύσκολο κόρη--law." Τα άρθρα οργανώνονται στις κατηγορίες όπως οι τέχνες & Ψυχαγωγία, οικογενειακή ζωή, υγεία, σχέσεις, τρόφιμα & Διασκέδαση, και υπολογιστές & Ηλεκτρονική που αναλύονται στις υποκατηγορίες, όπως τα βιβλία, τα κοστούμια, οι κινηματογράφοι, και η μουσική, οι οποίοι αναλύονται περαιτέρω στις πιό συγκεκριμένες κατηγορίες, όπως οι ζώνες και DJs, τα μουσικά όργανα, το άκουσμα και η εκτίμηση μουσικής, και τα τραγούδια και το γράψιμο τραγουδιού. Το δίκτυο ψυχαγωγίας Wikia περιέχει χιλιάδες ψυχαγωγία-σχετικά με το wikis ότι καθένα μπορεί να εκδώσει, συμπεριλαμβανομένων των wikis που αφιερώνονται στους κινηματογράφους, TV, τα βιβλία, και το comics. Τα μεγαλύτερα wikis ψυχαγωγίας έχουν πάνω από 5.000 σελίδες και περιλαμβάνουν: •Wookieepedia: πάνω από 65.000 σελίδες για το Star Wars. •Θαύμα Comics: πάνω από 49.000 άρθρα σχετικά με το comics και τους χαρακτήρες θαύματος, συμπεριλαμβανομένης μιας κλίμακας δύναμης που είναι μια προσπάθεια να ταξινομηθούν όλοι οι χαρακτήρες θαύματος κατά σειρά την ακατέργαστη σωματική δύναμη, με τις αναφορές για να υποστηρίξει τα συμπεράσματά τους. Πολλές από τις σελίδες φαίνονται να κλειδώνονται για να αποτρέψουν την έκδοση.
•Μνήμη άλφα: πάνω από 29.000 σελίδες, αυτό είναι η οριστική, ακριβής εγκυκλοπαίδεια για όλα σχετικά με το Star Trek.
•Muppet Wiki: πάνω από 18.000 σελίδες για Jim Henson και το Muppets. Απαιτεί το χρήστη στη σύνδεση για να εκδώσει τις σελίδες.
•Λεξικό Klingon: πάνω από 7.000 άρθρα σχετικά με την πλασματική γλώσσα προφορική από το Klingons στο Star Trek.
•Lostpedia: πάνω από 5.000 άρθρα για τη δημοφιλή TV παρουσιάζουν χαμένος, πλήρης με spoiler τις προειδοποιήσεις.
Τυχερό παιχνίδι Wikia οικοδεσποτών Wikia επίσης που έχουν τις εκατοντάδες του wiki fansites για Xbox, PS3, Wii, το PC, και τα φορητά gamers, και ποικίλα άλλα wikis όπως οι συνταγές Wiki (με 48.000 συνταγές συμπεριλαμβανομένων 190 συνταγών τροφίμων σκυλιών) και η ψυχολογία Wiki (με πάνω από 25.000 άρθρα σε 17 θέματα σχετικά με την ψυχολογία). Υπάρχει επίσης " hybrid" ιστοχώροι που περιέχουν μερικά κανονικά webpages με το σταθερό περιεχόμενο και μερικές σελίδες wiki όπου οι αναγνώστες μπορούν να μοιραστούν τη γνώση και την εμπειρία τους. Ένα παράδειγμα είναι Dave' κήπος του s που είναι ένας ιστοχώρος για την αρχή και πεπειραμένοι κηπουροί σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν χαρακτηρισμένα άρθρα σχετικά με τα σταθερά webpages, τις εκατοντάδες των φόρουμ στα θέματα κυρίων και κηπουρικής όπου οι αναγνώστες μπορούν να μοιραστούν τις συμβουλές και τη γνώση, χιλιάδες κηπουρική blogs και την ευκαιρία για τους χρήστες να δημιουργήσουν το blog τους, και διάφορα wikis όπου οι κηπουροί μπορούν να μοιραστούν την πείρα και τις πληροφορίες τους για τις εγκαταστάσεις, τα ζωύφια, τα πουλιά, και τα έντομα. Μια άλλη μορφή δημόσιων wikis είναι προσανατολισμένα προς τη βιομηχανία wikis, όπως το KeyContent.org και το κεφάλαιο της Καρολίνας της κοινωνίας για την τεχνική επικοινωνία (STC). Και οι δύο είναι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις που τα wikis για τις συζητήσεις και τα άρθρα με την τεχνική επικοινωνία. Η αποστολή KeyContent είναι να παρασχεθεί μια θέση για τους χρήστες για να δημοσιεύσει αμέσως τα άρθρα και να εκφράσει τις απόψεις τους για το τεχνικό επάγγελμα επικοινωνίας. Αυτήν την περίοδο, υπάρχουν πάνω από 180 άρθρα με την παλαιότερη χρονολόγηση από το 2004 στα θέματα όπως τα κοινωνικά έγγραφα δικτύωσης, το χιούμορ για XML, και οι ειδήσεις του επαγγέλματος. Δεδομένου ότι KeyContent έχει την ελεύθερη και ανοικτή εγγραφή για τους επαγγελματίες βιομηχανίας, ένας βασικός οδηγός για την έκδοση του wiki KeyContent δίνεται αργότερα σε αυτό το κεφάλαιο. Το STC έχει ενημερώσει τον ιστοχώρο τους για να χρησιμοποιήσει ένα wiki-βασισμένο ικανοποιημένο σύστημα διαχείρισης που επιτρέπει στα μέλη, μετά από να συνδεθεί, για να εκδώσει και να ενημερώσει μερικών από τις σελίδες συμπεριλαμβανομένης της διανομής των περιλήψεών τους. Η πρόσβαση στο wiki STC περιορίζεται στην τέλος-πληρωμή των μελών της οργάνωσης και πολλές από τις σελίδες είναι κλειδωμένες, επιτρέποντας στους χρήστες μόνο για να ελέγξουν μια σελίδα και για να δουν την ιστορία της σελίδας (κρότος στην ετικέττα ιστορίας), αλλά να μην εκδώσουν τη σελίδα.
Web-based Wiki
Το πρώτο τέτοιο σύστημα δημιουργήθηκε από τον Ward Cunningham το 1995. Δεδομένης της απλότητας του wiki, ένας μεγάλος αριθμός εφαρμογών που υπάρχουν σήμερα, κυμαίνεται από την πολύ απλή εφαρμογή λειτουργιών πυρήνα (core functionality) μέχρι και τα πιο σύνθετα «συστήματα διαχείρισης περιεχομένου» (content management system). Η αρχική διαφορά μεταξύ των wiki και των πιο σύνθετων συστημάτων διαχείρισης περιεχομένου είναι ότι το λογισμικό wiki τείνει να επικεντρωθεί στο περιεχόμενο, εις βάρος του ισχυρότερου ελέγχου στο layout που έχουν λογισμικά CMS, όπως Drupal, WebGUI, ή εις βάρος των μη wiki χαρακτηριστικών (άρθρα, blogs.) όπως στο Tikiwiki.
Το λογισμικό Wiki θα μπορούσαμε να πούμε ότι περικλείει όλο το λογισμικό που απαιτείται για να τρέξει ένα wiki, το οποίο περιλαμβάνει έναν web server όπως Apache, σε αντίθεση με τη «μηχανή Wiki » (Wiki machine), η οποία εφαρμόζει την τεχνολογία wiki (wiki technology). Σε μερικές περιπτώσεις, όπως το ProjectForum, ή κάποιους WikiServers, ο web server και η μηχανή wiki συσσωρεύονται μαζί ως ένα self-contained σύστημα, το οποίο μπορεί συχνά να τα καταστήσει ευκολότερα να εγκατασταθούν.
Η πλειοψηφία των μηχανών είναι open source, συχνά διαθέσιμη με GNU General Public License (GPL). Τα μεγάλα προγράμματα όπως το TWiki, το MediaWiki, αναπτύσσονται σε συνεργασία (collaboratively). Πολλά wiki είναι ιδιαιτέρως μορφωματικά/αρθρωτά (modular), παρέχοντας API που επιτρέπουν στους προγραμματιστές να αναπτύξουν νέα χαρακτηριστικά χωρίς να απαιτείται αυτά να είναι συγγενικά (familiar) με ολόκληρη τη βάση κώδικα (codebase).
Είναι δύσκολο να καθοριστεί ποιες μηχανές wiki είναι οι δημοφιλέστερες, αν και ένας κατάλογος υποψηφίων περιλαμβάνει τα: TWiki, MoinMoin, PmWiki, DokuWiki και MediaWiki (Google trend history comparison).
Peer-to-Peer Wiki
Μία ιστοσελίδα wiki (wikisite) μπορεί επίσης να μοιραστεί μεταξύ των peers χρησιμοποιώντας ένα P2P λογισμικό. Ένα τέτοιο Ρ2Ρ wiki σύστημα είναι ενσωματωμένο στο Code Co-op.
ΤΙ ΔΙΑΦΕΡΕΙ ΤΟ WIKI ΑΠΟ ΤΟ BLOG
Ένα blog είναι ένα είδος online εφημερίδας. Ενημερώνεται καθημερινά ή εβδομαδιαία ή όποτε το επιθυμεί συγγραφέα. Ένα wiki είναι μια πλατφόρμα που προορίζεται για οποιονδήποτε για την ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο. Ένα blog ανήκει σε ένα άτομο λαμβάνοντας υπόψη ότι η wiki είναι στο στάδιο της ενημέρωσης από πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Για τα blogs, το χρονοδιάγραμμα είναι πιο σημαντικό. Για τα wikis, όταν ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε θέματα λιγότερο, διότι τα άρθρα είναι υποτίθεται ότι πρέπει να ενημερωθεί ως καταστούν διαθέσιμες νέες πληροφορίες. Blog θέσεις είναι συνήθως γνώμη ενός πρόσωπα, ακολουθούμενη από προαιρετικά σχόλια. Wiki άρθρα αντιπροσωπεύουν συναίνεση, αλλά μπορεί να έχει μια σχετική συζήτηση / σελίδα συζήτησης.
Ένα wiki είναι υπερσύνολο του ενός blog. Ένα wiki μπορεί να φιλοξενήσει ένα blog, αλλά δεν viceversa. Πάρα μιμηθούν ένα blog σε ένα wiki, η σελίδα wiki πρέπει να προστατεύονται από την επεξεργασία από άλλους χρήστες από τον συγγραφέα, και ένα widget σχόλιο (π.χ. Disqus) πρέπει να προστεθεί στη σελίδα.
Ένα wiki επιτρέπει σε πολλούς χρήστες να δημιουργούν, να τροποποιούν και να οργανώσετε περιεχόμενο της ιστοσελίδας σε ένα συνεργατικό τρόπο.
Ένα blog είναι μια ιστοσελίδα που διατηρεί συνεχή θέσεις. Ένα blog που ενημερώνεται συχνά, μια προσωπική ιστοσελίδα που χαρακτηρίζει ημερολόγιο-σχόλιο του τύπου και συνδέσμους σε άρθρα ή άλλες τοποθεσίες Web. Μέσω της κατάρτισης Edge θα είστε σε θέση να τα wikis αναζήτησης και τα blogs ταυτόχρονα.
Wiki:
- Πολλαπλές Συγγραφείς,
- Εκδόθηκε από μία ομάδα ή ομάδα,
- Περιέχει συνδέσμους σε άλλες σελίδες Wiki,
- Continuousy αλλάζει και αυξάνεται ραγδαία,
- Πολλά-προς-πολλούς επικοινωνίας.
Blogs:
- Συνήθως ένα συγγραφέα. Μερικές φορές μπορεί να έχουν πολλαπλούς συνεισφέροντες,
- Θέσεις Συγγραφέας, τα σχόλια των χρηστών,
- Γνωμοδότηση Sharing,
- One-to-πολλά περιεχόμενο.
Σύγκριση των κυριότερων μηχανών Wiki
Οι μηχανές Wiki είναι ένα μεγάλο κομμάτι του λογισμικού - επιτρέπουν στο χρήστη να χτίσει ένα διαδραστικό (interactive) ιστοχώρο ή μια βάση γνώσεων (knowledge base) όπου κάθε μέλος μπορεί να προσθέσει και να εκδώσει το περιεχόμενο. Τα εργαλεία Wiki μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τα προσωπικά ή συλλογικά web συστήματα. Η δύναμη του λογισμικού wiki είναι στην απλότητά της χρήσης του. Η δημοσίευση ενός εγγράφου με Wiki είναι μία εύκολη δουλειά, που ο καθένας μπορεί να κάνει. Η δημιουργία και η διατήρηση ενός wiki site δεν είναι ιδιαιτέρως δύσκολες και απαιτούν μόνο βασικές ικανότητες προγραμματισμού. Πιθανώς το καλύτερο μέρος ενός wiki project είναι ότι μπορείτε να κατεβάσετε ένα έτοιμο εργαλείο και να το χρησιμοποιήσετε για να δημιουργήσετε έναν ιστοχώρο εντελώς δωρεάν.
MediaWiki
Το MediaWiki είναι το δημοφιλέστερο λογισμικό wiki στο internet. Χρησιμοποιείται για να λειτουργήσει η Wikipedia (τη μεγαλύτερη online εγκυκλοπαίδεια του κόσμου) και άλλα project του μη κερδοσκοπικού ιδρύματος Wikimedia, καθώς επίσης και πολλά άλλα wikis. Το MediaWiki είναι ένα ελεύθερο πακέτο λογισμικού υπό την άδεια GNU General Public License.
Το MediaWiki περιλαμβάνει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα όπως:
• Εύκολο ανέβασμα (upload) αρχείων
• Υποστηρίζει πολλές γλώσσες
• Επιλογές αναζήτησης
• Δείκτης των στοιχείων περιεχομένων (content items)
• Συζητήσεις
TikiWiki
Το TikiWiki είναι ένα ισχυρό, open source Groupware και σύστημα διαχείρισης περιεχομένου, γραμμένο σε ΡΗΡ. Το TikiWiki μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δημιουργήσει web sites και intranets. Το TikiWiki προσφέρει μεγάλους πόρους εάν χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο συνεργασίας. Το TikiWiki παρέχει όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που αναμένετε από τα παρόντα συστήματα wiki. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το TikiWiki για forum, chatrooms, τη λήψη ψηφοφορίας (poll taking), blog, gallery αρχείων και εικόνας, FAQ, ημερολόγιο και ακόμη περισσότερα.
DokuWiki
Το DokuWiki είναι ένα εύχρηστο σύστημα wiki. Το Doku-Wiki θα ήταν η καλύτερη επιλογή για την τεκμηρίωση (documentation) για ένα λογισμικό, επειδή διευκολύνει τη δημιουργία δομημένου περιεχομένου (structured content). Έχει μια ισχυρή σύνταξη και τα αρχεία δεδομένων του μπορούν να διαβαστούν και έξω από το Wiki. Αυτό βοηθάει τις ομάδες των developers που δουλεύουν ένα project να αλληλεπιδράσουν πολύ ευκολότερα. Όλο τα δεδομένα αποθηκεύονται σε απλά αρχεία κειμένου και έτσι δεν απαιτείται καμία βάση δεδομένων. Το DokuWiki (καθώς επίσης και το MediaWiki και το TikiWiki) είναι γραμμένο σε ΡΗΡ.
Μερικά από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του DokuWiki είναι:
• Ανέβασμα και ενσωμάτωση εικόνων
• Πολυγλωσσική υποστήριξη
• Συνδέσεις Interwiki
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Με όλα τα παραπάνω βλέπουμε την χρησιμότητα των WIKIS και πόσο πολύτιμο όργανα είναι στην ενημέρωση των πολιτών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου